cümle çeşitleri ne demek?

Cümleler, yapılarına, anlamlarına ve yüklemlerinin türüne göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. İşte temel cümle çeşitleri ve ilgili bağlantılar:

**1. Yapısına Göre Cümleler:**

*   **Basit Cümle:** Tek yargı bildiren, yani tek bir yükleme sahip olan cümledir. ([Basit Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/basit%20cümle))
*   **Bileşik Cümle:** Birden fazla yargı bildiren, yani birden fazla yükleme sahip olan cümledir. Bileşik cümleler, yan cümlelerin temel cümleyle bağlanma şekline göre farklı türlere ayrılır:
    *   **Girişik Bileşik Cümle (İç İçe Cümle):** Bir cümlenin başka bir cümlenin içinde yer almasıyla oluşur. ([Girişik Bileşik Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/girişik%20bileşik%20cümle))
    *   **Bağlı Bileşik Cümle:** Eş görevli cümlelerin bağlaçlarla birbirine bağlanmasıyla oluşur. ([Bağlı Bileşik Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/bağlı%20bileşik%20cümle))
    *   **Şartlı Bileşik Cümle:** Temel cümlenin gerçekleşmesinin bir şarta bağlı olduğu cümlelerdir. ([Şartlı Bileşik Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/şartlı%20bileşik%20cümle))
*   **Sıralı Cümle:** Birden fazla cümlenin virgül veya noktalı virgülle sıralanmasıyla oluşur. ([Sıralı Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/sıralı%20cümle))

**2. Anlamına Göre Cümleler:**

*   **Olumlu Cümle:** Yüklemde belirtilen işin, oluşun veya durumun gerçekleştiğini bildiren cümledir. ([Olumlu Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/olumlu%20cümle))
*   **Olumsuz Cümle:** Yüklemde belirtilen işin, oluşun veya durumun gerçekleşmediğini bildiren cümledir. ([Olumsuz Cümle Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/olumsuz%20cümle))
*   **Soru Cümlesi:** Bir şeyi sormak amacıyla kullanılan cümledir. ([Soru Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/soru%20cümlesi))
*   **Ünlem Cümlesi:** Duygu (sevinç, üzüntü, şaşkınlık vb.) bildiren cümledir. ([Ünlem Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/ünlem%20cümlesi))
*   **Emir Cümlesi:** Bir işin yapılmasını emretmek veya istemek amacıyla kullanılan cümledir. ([Emir Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/emir%20cümlesi))
*   **Dilek Cümlesi:** Bir dileği ifade eden cümledir. ([Dilek Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/dilek%20cümlesi))

**3. Yüklemin Türüne Göre Cümleler:**

*   **Fiil (Eylem) Cümlesi:** Yüklemi fiil olan cümledir. ([Fiil Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/fiil%20cümlesi))
*   **İsim (Ad) Cümlesi:** Yüklemi isim soylu bir sözcük veya sözcük grubu olan cümledir. ([İsim Cümlesi Nedir?](https://www.nedemek.page/kavramlar/isim%20cümlesi))

**4. Özne-Yüklem İlişkisine Göre Cümleler:**

*   **Etken Cümle:** Özne, yüklemdeki işi yapan durumdadır.
*   **Edilgen Cümle:** Özne, yüklemdeki işten etkilenen durumdadır.
*   **Dönüşlü Cümle:** Özne, yüklemdeki işi hem yapan hem de o işten etkilenen durumdadır.
*   **İşteş Cümle:** Özneler, yüklemdeki işi birlikte veya karşılıklı yaparlar.

**5. Yüklemin Yerine Göre Cümleler:**

*   **Kurallı (Düz) Cümle:** Yüklemi sonda bulunan cümledir.
*   **Devrik Cümle:** Yüklemi sonda bulunmayan cümledir.
*   **Eksiltili Cümle:** Yüklemi bulunmayan cümledir.